Cumaaqşamı künü, mayısnıñ 5-inde Qırımtatar resurs merkezi, qırımtatar Milliy Meclisi ve BMT(OON) yanında Ukrainanıñ daimiy temsilciligi BMT tamır halqlar boyunca daimiy Forumnıñ 21 sessiyası çerçivesinde ‘Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı silãhlı şiddeti: tamır halqlarğa tesiri’ mevzusında sayd-ivent keçirdiler.
Sayd-iventniñ spikerleri:
Refat Çubarov- Qırımtatar Milliy Meclis reisi
Eskender Bariyev- Qırımtatar resurs merkeziniñ reisi, qırımtatar Meclisi çetel işler ve huquq meseleleri boyunca idaresiniñ başı
Pavel Sulandzıga- tamır halqlar haqları boyunca Halqara teşkilãtınıñ idare azası
Leyla İbragimova- Zaporojye vilãyet şurasınıñ deputatı, Melitopol ülkeşınaslıq müzeyiniñ müdiri
Yelena Arabacı – ‘Camaat’ Milliy-medeniy karaim cemiyetiniñ başı
Tedbirni moderator Oliver Loode, UNPFII (2014-2016)azası, НПО URALIC Center (Estoniya) müdiri başlap, RF Ukrainağa qarşı başlatqan cenk hem Rusiye, hem Ukraina tamır halqlarına menfiy tesir etkenini qayd etti. Bu cenk tamır halqlar temsilcileriniñ bütün hayatiy sahalarına toqundı.
Sayd-ivent iştirakçilerini Ukraina Çetel işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar ve BMT(OON)da Ukrainanıñ daimiy temsilcisi, Fevqulade ve vekãletli Elçi Sergey Kislitsa selãmladılar.
Ekspertler insan haqlarınıñ bozuluvı, arbiy cinayetler haqqında malümatnı taqdim etip, Ukrainağa qarşı Rusiyeniñ cenk neticelerini talil etip, tamır halqlarnıñ vaziyetini muzakere ettiler.
Refat Çubarovnıñ aytqanına köre, RF Ukrainağa qarşı silãhlı şiddeti daha 2014 senesi fevral ayında başladı. O zamanda hiç bir halqara teşkilãt RF-nı Ukrainağa qarşı cinayetli planlarından vazgeçtirip olamadı.
Eskender Bariyev işğal etilgen Qırımda ve Zaporojye ve Herson vilãyetlerinde Ukraina tamır halqı – qırımtatarlarnıñ haqları bozulğanı haqqında añlattı.
‘Rusiye-ukraina cenki sebebinden tamır halqlarnıñ 7 biñ temsilcisi qaçaq olmağa mecbur oldılar. Aynı zamanda diniy, etnik, siyasiy sebeplerden dolayı taqipler devam etmekte. RF areketleri cinayet sayılır ve halqara haqlarnı bozar’,- qayd etti o.
Yelena Arabacı rusiye- ukraina cenki şaraitlerinde Ukraina tamır halqlardan biri- karaimlerniñ vaziyeti haqqında hikãye etti. Onıñ qayd etkenine köre, karaimlerniñ 50% öz topraqlarını terk etmege mecbur oldılar.
Leyla İbragimova qırımtatarlarğa qarşı repressiyalarnı öz misalinde añlattı. Evinde tintüv keçirilgeni, tutuqlanğanı ve sorğuğa çekilgenini, şundan da ğayrı, Melitopol ülkeşınaslıq müzeyi hücüm etilgeni ve skif altınları hırsızlanğanı haqqında hikãye etti.
Pavel Suvandzıga çıqışı devamında tamır halqlarnıñ RF-nıñ Ukranağa qarşı cenk başlatqanı munasebetinen beyanatını oqudı. Onıñ qayd etkenine köre, beyanat muellifleri Rusiye ve Ukraina tamır halqlarnıñ temsilcileri bütün dünya tamır halqlar temsilcilerini olarğa qoşulmağa davet eteler.